GMB TEST
Steven Scholten
09 Specifieke werkzaamheden
 >  Afsluiters
Afsluiters

Uitvoerders zorgen voor de beschikbaarheid van de afsluiters op het project. Afsluiters kunnen gebruikt worden van de standaard set van de ploegen of  uit het magazijn. Bestellen materieelbeheerder Zoetermeer of Kampen of extern. Let op dat niet alles op voorraad is, dus bestel deze tijdig.

Materieelbeheerder zet deze afsluiters klaar en vermeld hierbij het wagennummer of ploegnummer.

Kijk altijd de afsluiters na die besteld zijn, dus de diameters, ventielen, slang,  touw, manometers en als het deelbare afsluiters zijn de bouten en moeren (niet verroest). Controleer de standaardlijst met de tekening, dus dat je zeker weet dat je de goede afsluiters bij je hebt.​​​​​​​

Op het werk eerst bekijken of je afsluiters moet plaatsen. Soms is het handig om afsluiters een put eerder te zetten. Wanneer je weinig water hebt is het soms beter zonder afsluiters te werken. Bij het cutteren of het zetten van deellijnen is het verstandig om altijd afsluiters te plaatsen, want wanneer men verzakkingen in het riool heb, lopen deze weer vol en moet de reiniging weer terugkomen. Meet de waterstand achter de afsluiter regelmatig als je hoge waterstanden verwacht.

Soorten afsluiters

Om riolen af te sluiten bestaan er verschillende soorten afsluiters met verschillende soorten toepassingsgebieden en benamingen. Hieronder staat een overzicht van de meest voorkomende afsluiters voor onze standaard werkzaamheden. Bij niet standaard werkzaamheden (bv. Industrie) moet gekeken worden of de standaard afsluiters nog wel voldoen aan het medium in het riool.

Cilinderafsluiter :

  • gebruik bij niet al te veel water achter de afsluiter
  • makkelijk te zetten met een lange stok
  • let op dat de afsluiter niet kantelt en daardoor het slangetje onder de afsluiter komt. (hierdoor gaat er wel lucht in maar gaat het er niet meer uit)
  • gebruik zoveel mogelijk de juiste maat afsluiter
  • voor het gebruik in ronde riolen

Flexibele afsluiter:

Maximum tegendruk : 0,5 bar

  • gebruik bij niet al te veel water achter de afsluiter
  • te zetten met een lange stok
  • let op dat de afsluiter niet kantelt en daardoor het slangetje onder de afsluiter komt. (hierdoor gaat er wel lucht in maar gaat het er niet meer uit)
  • gebruik zoveel mogelijk de juiste maat afsluiter
  • Afsluiter geheel in riool plaatsen
  • Afsluiter kan je van de andere zijde het riool intrekken met een kabel bij sterke stroming
  • voor het gebruik in ronde / ei-vormige / gerenoveerde riolen

Plaatafsluiter

  • bij gebruik van veel water achter de afsluiter / riool betreding want een plaatafsluiter kan je goed stempelen
  •  zorg voor goede ring en steeksleutels en bandenlichters
  • als je de afsluiter dubbel vouwt en laat zakken in de put, zorg dat allebei de delen vast aan het touw zitten
  • zorg dat de rubbers goed zitten anders lekt de afsluiter
  • denk bij het afstempelen dat je niet voor de afsluiter gaat staan
  • voor het gebruik in ronde / ei-vormige  riolen

Speciale plaatafsluiters:

  • Berat

De gebruikers handleiding van de leverancier geeft aan hoe je met deze soort van afsluiters om moet gaan. Omdat deze afsluiters zeer weinig gebruikt worden, is de gebruiksaanwijzing niet toegevoegd.

Bij deze afsluiters is altijd een TRA benodigd.

Schildmuur:

  • gebruik bij hele grote riolen 
  • beter om eerst een afsluiter te plaatsen en het slangetje door de muur heen te metselen (zo kan je altijd de druk in de afsluiter in de gaten houden)
  • of anders een pvc-buis (en daarin de afsluiter plaatsen) of glazen flessen inmetselen (die daarna stukgeslagen kunnen worden), dit om de schildmuur veilig af te breken.
  • wanneer de muur in de eindput met schot mee gemetseld moet  worden, altijd doorvoer maken, i.v.m. het lozen van je koelwater


Voor de diverse soorten afsluiters bestaan ook nog verschillende namen :

Cilinder afsluiter : cilinder afsluiter, bal afsluiter, Lansas afsluiter


Flexibele afsluiter : flexibele afsluiter, bal afsluiter, flubber, Lampe zakken, zak afsluiter, trekzak


Plaatafsluiter : plaatafsluiter

AANDACHTSPUNTEN

Bij het opblazen van een afsluiter mogen zich geen personen in het leidingstelsel bevinden!

  • Zorg dat je de afsluiter niet zet ter plaatse van een scheur in het riool of op een verloop.
  • Bij werkzaamheden in het riool afsluiters stempelen. 
  • Controleer of de afsluiter getest is, niet beschadigd is en goedgekeurd voor het gebruik.
  • Zorg altijd dat je goede manometers bij je hebt.
  • Slangetje niet afsnijden bij het leeg laten lopen (eventueel ventiel verwijderen en weer terug plaatsen).
  • Hou bij het leeg laten lopen van de afsluiter nooit het touw strak vast in je hand, maak het touw vast aan bv de trekhaak van je wagen. Het risico bestaat dat je door de afsluiter (druk) de put en het riool ingetrokken wordt. 
  • Nooit persleidingen afsluiten met een afsluiter. Dit kan gewoonweg niet
  • Zet nooit een afsluiter met schot mee (wanneer je hem dan aflaat hou je hem nooit tegen)
  • Zorg bij het aflaten dat het touw strak is of dat je een ladder in het riool zet, dit voorkomt dat de afsluiter in de  andere buis in schiet.
  • Bij grote ballen duurt het lang voordat de lucht is afgelaten, snij nooit het slangetje door maar draai het ventiel los.
  • Wanneer afsluiters blijven zitten voor de cutteraars, kousenploegen doorgeven waar ze zitten, dan is de kans kleiner dat er afsluiters blijven zitten.
  • Meet de waterstand achter de afsluiter regelmatig als je hoge waterstanden verwacht en registreer deze.
  • Afsluiters retour na gebruik, de huur kost veel geld.​​​​​​​

LET OP !!!


Het is heel belangrijk dat je afsluiters met respect en uiterste zorg behandeld. Indien je afsluiters niet goed behandeld kan dit ernstige gevolgen hebben voor jezelf en je collega’s.

  • Sleep niet met afsluiter over de grond;
  • Til en trek de afsluiter niet aan de slang;
  • Leg de afsluiters niet tussen of op het afval in een kist;
  • Houdt afsluiters uit de buurt van gevaarlijke stoffen;
  • Gooi niet met afsluiters;
  • Laat afsluiters niet in direct (zon) licht, uv-licht of circulerende lucht liggen;
  • De maximale werkdruk van de afsluiter mag nooit overschreden worden. De druk kan worden afgelezen op de standaard meegeleverde manometer. De wijzer mag niet in het rood ingekleurde gebied komen.
  • Kontroleer of de slangenklem aanwezig is (zie onder) ​​​​​​​

Ongeval

Wanneer de afsluiters te hard opgeblazen worden, bestaat de kans dat je de afsluiter opblaast. Wanneer je dan boven de put staat bestaat het gevaar dat je gezandstraald wordt in je gezicht met alle gevolgen van dien.  Als je in de put staat zijn de consequenties nog erger. Dus let goed op de druk waarmee je de afsluiter opblaast.


Denk niet te makkelijk over deze dingen, want het niet goed plaatsen van afsluiters is levensgevaarlijk !!!!


Passage uit het veiligheidshandboek

Onderhouds- en renovatiewerkzaamheden aan bestaande (riool)buisstelsels waarbij mogelijk (afval)water vrij kan komen (wordt beschouwd als werken in een besloten ruimte) en/of waarbij  een (tijdelijke) afsluiter wordt geplaatst.

Risico's > Wat kan er gebeuren?
  • Bezwijken afsluiter door mechanisch falen.
  • Bezwijken afsluiter door te hoge waterdruk.
  • Bezwijken afsluiter door onjuiste toepassing,  gebruik en plaatsen van de afsluiter (instructie).
  • Bezwijken (bal)afsluiter door op te pompen met te hoge luchtdruk.
  • Gevaar bij verwijderen stempels.
  • Lichamelijk letsel door bezwijken afsluiter.
  • Verdrinking.
  • Blootstelling aan VBVBE gevaar.
Maatregelen > Wat moet je doen?
  • Rioolreiniging voor werkzaamheden (het aanbrengen van de afsluiter).
  • Plaats afsluiters.
  • Voer het stempelplan uit zodat er ook geen gevaar ontstaat bij het verwijderen.
  • Als het (afval)water afgeblokt moet worden, breng dan (gestempelde) afsluiters bovenstrooms aan. Plaats indien nodig aanvullende voorzieningen zoals een pomp.
  • Controleer de waterhoogte achter de afsluiters en registreer de waterhoogtes.
  • De afsluiters moeten geschikt zijn voor de te verwachten omstandigheden. De afsluiter moet tenminste bestand zijn tegen de waterdruk.
  • Rioolschotten moeten van een deugdelijke afstempeling worden voorzien. Bij stempelen moet altijd rekening gehouden worden met een veilige vluchtweg van de betreder.
  • TRA opstellen bij grotere en risicovolle werkzaamheden.


Activiteit

Bestek-post

Risico

Oorzaak

Maatregel

Aange-bracht door

In stand gehouden door

Toezicht/

rapportage door

Plaatsing afsluiters


Verdrinking

 

 

 

 

 

Stootgevaar

Onverwachte stroomsnelheden door

aanzetten gemaal

 

Onverwachte stroomsnelheden door

regen

 

Kleine werkruimte

Overleg met de gemalendienst / zuivering LOTOTO procedure toepassen.

door uitvoer bij voor en tijdens de

werkzaamheden

Weersvoorspelling raadplegen

Controle door extra putwacht in put ervoor

Bij te hoge stand werk niet uitvoeren.

PBM's

GMB

GMB

GMB

Communicatie putwacht


Geen bereik, communicatie

Ondeugdelijk equipment, externe storing

Voor de werkzaamheden testen, tijdens de

werkzaamheden regelmatig controleren

GMB

GMB

GMB

Tips > Voor meer informatie

Wil je meer weten over dit onderwerp neem dan contact op met de KAM afdeling.